REACCIONAR
Os ensaios que coñezo sobre o momento actual insisten moito nas contradicións da sociedade contemporánea, na gravidade da crise sociocultural e económica, e no carácter decadente destes tempos.
Sen dúbida, tamén falan de fragmentos de bondade e de beleza, e de xestos de nobreza e xenerosidade, pero todo iso parece ficar como ocultado pola forza do mal, o deterioro da vida e a inxustiza. Ao final todo son «profecías de desventuras».
Esquécese, polo xeral, un dato enormemente esperanzador. Está crecendo na conciencia de moitas persoas un sentimento de indignación ante tanta inxustiza, degradazón e sufrimento. Son moitos os homes e mulleres que non se resignan xa a aceptaren unha sociedade tan pouco humana. Do seu corazón brota un «non» firme ao inhumano.
Esta resistencia ao mal é común a cristiáns e agnósticos. Como dicía o teólogo holandés E. Schillebeeckx, pode falarse dentro da sociedade moderna «dunha fronte común, de crentes e non crentes, de face a un mundo mellor, de aspecto máis humano».
No fondo desta reacción hai unha procura de algo diferente, un reduto de esperanza, un anhelo de algo que nesta sociedade non se ve cumprido. É o sentimento de que poderiamos ser máis humanos, máis felices e máis bos nunha sociedade máis xusta, aínda que sempre limitada e precaria.
Neste contexto cobra unha actualidade particular a chamada de Xesús: «Estade en vela». Son palabras que invitan a espertar e a vivir con máis lucidez, sen deixármonos arrastrar e modelar pasivamente por canto se impón nesta sociedade.
Talvez isto é o primeiro. Reaccionar e manter esperta a resistencia e a rebeldía. Atrevernos a ser diferentes. Non actuar como todo o mundo. Non identificarnos co inhumano desta sociedade. Vivir en contradición con tanta mediocridade e falta de sensatez. Iniciar a reacción.
Hannos de animar dúas conviccións. O home non perdeu a súa capacidade de ser máis humano e de organizar unha sociedade máis digna. Por outra banda, o Espírito de Deus segue actuando na historia e no corazón de cada persoa.
É posíbel cambiar o rumbo equivocado que leva esta sociedade. O que se necesita é que cada vez haxa máis persoas lúcidas que se atrevan a introducir sensatez no medio de tanta tolemia, sentido moral no medio de tanto baleiro ético, calor humana e solidariedade no interior de tanto pragmatismo sen corazón.
José Antonio Pagola
Tradutor: Xaquin Campo Freire