FAI TI O MESMO
Para non saír malparado dunha conversación con Xesús, un mestre da lei termina preguntándolle: «E quen é o meu próximo?». É a pregunta de quen só se preocupa de cumprir a lei. Interésalle saber a quen debe amar e a quen pode excluír do seu amor. Non pensa nos sufrimentos da xente.
Xesús, que vive aliviando o sufrimento de quen atopa no seu camiño, rompendo se fai falta a lei do sábado ou as normas de pureza, respóndelle cun relato que denuncia de xeito provocativo todo legalismo relixioso que ignore o amor ao necesitado.
No camiño que baixa de Xerusalén a Xericó, un home foi asaltado por uns bandidos. Agredido e desposuído de todo, fica no foxo medio morto, abandoado á súa sorte. Non sabemos quen é, só que é un «home». Podería ser calquera de nós. Calquera ser humano abatido pola violencia, a enfermidade, a desgraza ou a desesperanza.
«Por casualidade» aparece polo camiño un sacerdote. O texto indica que é por azar, coma se nada tivese que ver alí un home dedicado ao culto. O seu non é baixar ata os feridos que están nas gabias. O seu lugar é o templo. A súa ocupación, as celebracións sagradas. Cando chega á altura do ferido, «óllao, dá un rodeo e pasa de longo».
A súa falta de compaixón non é só unha reacción persoal, pois tamén un levita do templo pasa xunto ao ferido «fai o mesmo». É máis ben unha actitude e un perigo que axexa aos que se dedican ao mundo do sagrado: vivir lonxe do mundo real onde a xente loita, traballa e sofre.
Cando a relixión non está centrada nun Deus, Amigo da vida e Pai dos que sofren, o culto sagrado pode converterse nunha experiencia que distancia da vida profana, preserva do contacto directo co sufrimento das xentes e fainos camiñar sen reaccionarmos ante os feridos que vemos nas cunetas. Segundo Xesús, non son os homes do culto os que mellor nos poden indicar como temos de tratar aos que sofren, senón as persoas que teñen corazón.
Polo camiño chega un samaritano. Non vén do templo. Nin sequera pertence ao pobo elixido de Israel. Vive dedicado a algo tan pouco sagrado como é o seu pequeno negocio de comerciante. Pero, cando ve ao ferido, non se pregunta si é próximo ou non. Conmóvese e fai por el todo o que pode. E é a este a quen habemos imitar. Así llo di Xesús ao lexista: «Vai e fai ti o mesmo». A quen imitaremos ao atopármonos no noso camiño coas vítimas máis golpeadas pola crise económica dos nosos días?
José Antonio Pagola
Tradutor: Xaquin Campo Freire
