ONDE ESTAMOS NÓS?
Uns descoñecidos comunícanlle a Xesús a noticia da horríbel matanza duns galileos no recinto sagrado do templo. O autor foi, unha vez máis, Pilato. O que máis os arrepía é que o sangue daqueles homes mesturouse co sangue dos animais que estaban ofrecendo a Deus.
Non sabemos por que acoden a Xesús. Desexan que se solidarice coas vítimas? Queren que lles explique que horrendo pecado puideron ter cometido para mereceren unha morte tan ignominiosa? E se non pecaron, por que Deus permitiu aquela morte sacrílega no seu propio templo?
Xesús responde recordando outro acontecemento dramático ocorrido en Xerusalén: a morte de dezaoito persoas esmagadas pola caída dun torreón da muralla próxima á piscina de Siloé. Pois ben, Xesús fai de ambos sucesos a mesma afirmación: as vítimas non eran máis pecadores do que os demais. E termina a súa intervención coa mesma advertencia: «se non vos convertedes, todos pereceredes».
A resposta de Xesús fai pensar. Primeiro de nada, rexeita a crenza tradicional de que as desgrazas son un castigo de Deus. Xesús non pensa nun Deus «xusticeiro» que vai castigando aos seus fillos e fillas repartindo aquí ou alá enfermidades, accidentes ou desgrazas, como resposta aos seus pecados.
Despois, cambia a perspectiva da formulación. Non se detén en elucubracións teóricas sobre a orixe última das desgrazas, falando da culpa das vítimas ou da vontade de Deus. Volve a súa mirada cara aos presentes e enfróntaos consigo mesmos: han de escoitaren nestes acontecementos a chamada de Deus á conversión e ao cambio de vida.
Aínda vivimos estremecidos polo tráxico terremoto de Haití. Como ler esta traxedia desde a actitude de Xesús? Certamente, o primeiro non é preguntarnos onde está Deus, senón onde estamos nós. A pregunta que pode encamiñarnos cara a unha conversión non é «por que permite Deus esta horrible desgraza?», senón «como consentimos nós que tantos seres humanos vivan na miseria, tan indefensos ante a forza da natureza?».
Ao Deus crucificado non o atoparemos pedíndolle contas a unha divindade afastada, senón identificándonos coas vítimas. Non o descubriremos protestando da súa indiferenza ou negando a súa existencia, senón colaborando de mil formas por mitigarmos a dor en Haití e no mundo enteiro. Entón, talvez, intuiremos entre luces e sombras que Deus está nas vítimas, defendendo a súa dignidade eterna, e nos que loitan contra o mal, alentando o seu combate.
José Antonio Pagola
Tradutor: Xaquin Campo Freire