AGNÓSTICOS?
Poucos nos axudaron tanto como Christian Chabanis para coñecermos a actitude do home contemporáneo ante Deus. As súas famosas entrevistas son un documento imprescindíbel para sabermos o que pensan hoxe os científicos e pensadores máis recoñecidos acerca de Deus.
Chabanis confesa que, cando iniciou as súas entrevistas aos ateos máis prestixiosos dos nosos días, pensaba atopar neles un ateísmo rigoroso e ben fundamentado. En realidade atopou que, detrás de graves profesións de lucidez e honestidade intelectual, escondíase con frecuencia «unha absoluta ausencia de procura da verdade».
Non sorprende a constatación do escritor francés, pois algo semellante sucede entre nós. Gran parte dos que renuncian a crer en Deus fano sen iniciaren ningún esforzo por buscalo. Penso sobre todo en tantos que se confesan agnósticos, ás veces de xeito ostentoso, cando en realidade están moi lonxe dunha verdadeira postura agnóstica.
O agnóstico é unha persoa que si suscita o problema de Deus e, ao non atopar razóns para crer nel, suspende o xuízo. O agnosticismo é unha procura que termina en frustración. Só, despois de buscar, adopta o agnóstico a súa postura: «Non sei se existe Deus. Eu non atopo razóns nin para crer nel nin para non crer».
A postura máis estendida hoxe consiste sinxelamente en desentenderse da cuestión de Deus. Moitos dos que se chaman agnósticos son, en realidade, persoas que non buscan. Xavier Zubiri diría que son vidas «sen vontade de verdade real». Resúltalles indiferente que Deus exista ou non exista. Dálles igual que a vida termine aquí ou non. A eles bástalles con «deixarse vivir», abandonarse «ao que for», sen afondar no misterio do mundo e da vida.
Pero é esa a postura máis humana ante a realidade? Pódese presentar como progresista unha vida na que está ausente a vontade de buscar a verdade última da nosa vida? Pódese afirmar que é esa a única actitude lexítima de todo? Pódese afirmar que é esa a única actitude lexítima de honestidade intelectual? Como pode un saber que non é posíbel crer si nunca buscou a Deus?
Querer manterse nesa «postura neutral» sen decidirse a favor ou en contra da fe é xa tomar unha decisión. A peor de todas, pois equivale a renunciar a buscar unha aproximación ao misterio último da realidade.
A postura de Tomé non é a dun agnóstico indiferente, senón a de quen busca reafirmar a súa fe na propia experiencia. Por iso, cando se atopa co Cristo, ábrese confiadamente a el: «meu Señor e meu Deus». Canta verdade encerran as palabras de Karl Rahner: «É máis fácil deixarse afundir no propio baleiro que no abismo do misterio santo de Deus, pero non supón máis coraxe nin tampouco máis verdade. En todo caso, esta verdade resplandece se se ama, acepta e vive como verdade que libera».
José Antonio Pagola
Tradutor: Xaquin Campo Freire
