QUE É MÁIS SAN?
A cultura moderna exalta o valor da saúde física e mental, e dedica toda clase de esforzos para previr e combater as enfermidades. Pero, ao mesmo tempo, estamos construíndo entre todos unha sociedade onde non é fácil vivirmos de modo san.
Nunca estivo a vida tan ameazada polo desequilibrio ecolóxico, a contaminación, o estrés ou a depresión. Por outra banda, vivimos fomentando un estilo de vida onde a falta de sentido, a carencia de valores, un certo tipo de consumismo, a trivialización do sexo, a incomunicación e tantas outras frustracións impiden ás persoas creceren de xeito san.
Xa S. Freud, na súa obra O malestar na cultura, considerou a posibilidade de que unha sociedade estea doente no seu conxunto e poida padecer neuroses colectivas das que talvez poucos individuos sexan conscientes. Pode ata suceder que dentro dunha sociedade doente se consideren precisamente enfermos á aqueles que están máis sans.
Algo disto sucede con Xesús, a quen os seus familiares consideran que «non está nos seus san xuizo», mentres os letrados vindos de Xerusalén afirman que «ten dentro a Belzebú».
En calquera caso, habemos afirmar que unha sociedade é sa na medida en que favorece o desenvolvemento san das persoas. Cando, pola contra, as conduce ao seu baleiramento interior, á fragmentación, á cousificación ou disolución como seres humanos, temos de dicir que esa sociedade é, polo menos en parte, patóxena.
Por iso habemos ser suficientemente lúcidos como para preguntármonos se non estamos caendo en neuroses colectivas e condutas pouco sas sen apenas sermos conscientes diso.
Que é máis san, deixármonos arrastrar por unha vida de confort, comodidade e exceso que aletarga o espírito e diminúe a creatividade das persoas ou vivirmos de modo sobrio e moderado, sen caermos «na patología da abundancia»?
Que é máis san, seguirmos funcionando como «obxectos» que xiran pola vida sen sentido, reducíndoa a un «sistema de desexos e satisfacións», ou construírmos a existencia día a día dándolle un sentido último desde a fe? Non esquezamos que Carl G. Jung atreveuse a considerar a neurose como «o sufrimento da alma que non atopou o seu sentido».
Que é máis san, enchermos a vida de cousas, produtos de moda, vestidos, bebidas, revistas e televisión ou coidármonos das necesidades máis fondas e entrañábeis do ser humano na relación da parella, no fogar e na convivencia social?
Que é máis san, reprimirmos a dimensión relixiosa baleirando de transcendencia a nosa vida ou vivirmos desde unha actitude de confianza nese Deus «amigo da vida» que só quere e busca a plenitude do ser humano?
José Antonio Pagola
Tradutor: Xaquin Campo Freire
