PAN E VIÑO
Empobreceríamos gravemente o contido da eucaristía se esquecésemos que nela habemos atopar os crentes o alimento que ha nutrir a nosa existencia. É certo que a eucaristía é unha comida compartida por irmáns que se senten unidos nunha mesma fe. Pero, aínda sendo moi importante esta comuñón fraterna, é aínda insuficiente se esquecemos a unión con Cristo, que se nos dá como alimento.
Algo semellante temos de dicir da presenza de Cristo na eucaristía. Subliñouse, e con canta razón, esta presenza sacramental de Cristo no pan e o viño, pero Cristo non está aí por estar; está presente ofrecéndose como alimento que sostén as nosas vidas.
Se queremos redescubrir o fondo significado da eucaristía, temos de recuperar o simbolismo básico do pan e o viño. Para subsistirmos, homes e mulleres necesitamos comer e beber. E este simple feito, ás veces tan esquecido nas sociedades satisfeitas do benestar, revela que o ser humano non se fundamenta a si mesmo, senón que vive recibindo misteriosamente a vida.
A sociedade contemporánea está perdendo capacidade para descubrir o significado dos xestos básicos do ser humano. Con todo, son estes xestos sinxelos e orixinarios os que nos devolven á nosa verdadeira condición de criaturas, que recibimos a vida como agasallo de Deus.
Concretamente, o pan é o símbolo elocuente que condensa en si mesmo todo o que significa para a persoa a comida e o alimento. Por iso o pan foi venerado en moitas culturas de xeito case sagrado. Aínda recordaremos máis dun como as nosas nais nolo facían bicar cando, por descoido, caía ao chan algún anaco.
Pero, desde que nos chega da terra ata a mesa, o pan necesita ser traballado polos que sementan, abonan o terreo, segan e recollen as espigas, moen o trigo, amasan e cocen a fariña. E o viño supón un proceso aínda máis complexo na súa elaboración.
Por iso, cando se presenta o pan e o viño sobre o altar, dise que son «froito da terra e do traballo do home» e da muller. Por unha banda son «froito da terra» e recórdannos que o mundo e nós mesmos somos un don que xurdiu das mans do Creador. Por outra son «froito do traballo», e significan todo o que os homes e mulleres facemos e construímos co noso esforzo solidario.
Ese pan e ese viño converteranse para os crentes en «pan de vida» e «cáliz de salvación». Aí atopamos os cristiáns esa «verdadeira comida» e «verdadeira bebida» que nos di Xesús. Unha comida e unha bebida que alimentan a nosa vida sobre a terra, invítannos a traballala e mellorala, e sostéñennos mentres camiñamos cara á vida eterna.
José Antonio Pagola
Tradutor: Xaquin Campo Freire
