RECUPERARMOS A GRATITUDE
Díxose que a gratitude está desaparecendo da «paisaxe afectiva» da vida moderna. O coñecido ensaísta Xosé Antonio Marina recordaba recentemente que a pegada de Nietzsche, Freud e Marx deixounos sumidos nunha «cultura da sospeita» que fai difícil o agradecemento.
Desconfíase do xesto realizado por pura xenerosidade. Segundo o profesor, «fíxose dogma de fe que ninguén dá nada gratis e que toda intención aparentemente boa oculta unha impostura». É fácil entón considerar a gratitude como «un sentimento de bobos, de equivocados ou de escravos».
Non sei se esta actitude está tan xeneralizada. Pero si é certo que, na nosa «civilización mercantilista», cada vez hai menos lugar para o gratuíto. Todo se intercambia, se presta, se debe ou se esixe. Neste clima social a gratitude desaparece. Cada quen ten o que merece, o que gañou co seu propio esforzo. A ninguén se lle regala nada.
Algo semellante pode suceder na relación con Deus se a relixión se converte nunha especie de contrato con el: «Eu ofrézoche oracións e sacrificios e ti asegúrasme a túa protección. Eu cumpro o estipulado e ti recompénsasmo». Desaparecen así da experiencia relixiosa a loanza e a acción de grazas a Deus, fonte e orixe de todo ben.
Para moitos crentes, recuperar a gratitude pode ser o primeiro paso para sandar a súa relación con Deus. Esta gabanza agradecida non consiste primariamente en tributarlle eloxios nin en enumerar os dons recibidos. O primeiro é captar a grandeza de Deus e a súa bondade insondábel. Intuír que só se pode vivir ante el dando grazas. Esta gratitude radical a Deus xera na persoa unha forma nova de mirarse a si mesmo, de relacionarse coas cousas e de convivir cos demais.
O crente agradecido sabe que a súa existencia enteira é don de Deus. As cousas que nos rodean adquiren unha profundidade antes ignorada; non están aí só como obxectos que serven para satisfaceren necesidades; son signos da graza e da bondade do Creador. As persoas que atopa no seu camiño son tamén agasallo e graza; a través delas ofrécese a presenza invisíbel de Deus.
Dos dez leprosos curados por Xesús, só un volve «a glorificar a Deus», e só el escoita as palabras de Xesús: «A túa fe salvoute». O recoñecemento gozoso e a loanza a Deus sempre son fonte de salvación.
José Antonio Pagola
Tradutor: Xaquin Campo Freire
